بروجن در ویکی پدیا(۲)
بروجن در ویکی پدیا(۲)
تاریخ دقیق اسکان در این مکان مشخص نیست، هرچند قدیمی‌ترین تاریخ مسجل برای بروجن را می‌توان بر اساس سنگ مزاری که چندی پیش در این شهرستان با تاریخ فوت متوفی به سنه ۱۰۰۴ هجری قمری (۹۷۴ هجری شمسی یافت شده محاسبه کرد. به نوشتة محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در کتاب مرآة البلدان در زمان ناصرالدین شاه قاجار قریة بروجن تیول حسینقلی خان ایلخانی به شمار می آمد و وی قدری از اراضی آن را خریده بود. جمعیت بروجن در آن دوره به هزار خانوار می رسید و سه مسجد و سه رشته قنات داشت، مالیات آن 930 تومان بود و هر سال دویست خروار بذرافشان داشت.
تاریخ مرکزیت جمعیت به حدی که بتوان آن را شهر نامید به زمان نهضت مشروطیت وتجمع بختیاریها در این شهر برای فتح اصفهان و سپس فتح تهران می‌رسد. در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی صمصام السلطنه بختیاری با هزاران نفر سوار وارد بروجن شد و پس از آن عزم اصفهان کرد
فرهنگ و هنر
بنیانگذار فرهنگ بروجن را می‌توان مرحوم شهاب‌السلطنه (غلامحسین خان حاجی ایلخانی پسر دوم امامقلی خان حاجی ایلخانی رئیس ایل بختیاری)نامید که در سال ۱۲۷۴ مدرسه‌ای وسیع با مرکز کاردستی تاسیس کرد که قبل از آن حتی در اصفهان چنین مدرسه‌ای نبود و از استادان به نامی چون شیخ محمدطاهر نطنزی (مدیر) و سیدمیرحسین مجدالادباء و میرزاعبدالرحیم خان شیرازی، میرزاسیف الله خان (معروف به تیمسار) و یک معلم زبان انگلیسی که بلژیکی بود، استفاده می‌نمود و کلیه دروس فارسی و انگلیسی و برخی فنون و مهارت‌ها در این دارالفنون کوچک تدریس می‌شد. مخارج این مدرسه را شخص شهاب‌السلطنه پرداخت می‌نمود. پس از ۲۹ سال این دبستان منحل و بعدها امیرقلی اشراقی در منزل خود دبستانی به نام دبستان ملی تأسیس کرد و چندین سال این مدرسه دایر تا اینکه در سال ۱۳۰۹ به دستور وزیر فرهنگ وقت یک ساختمان سه کلاسه در بروجن ساخته شد. بعدها مردم این مدرسه را جمال‌الدین نام نهادند. این همت‌ها و تلاش افرادی چون ملاذوالفقار باعث گردید بروجن به شهری با سطح علمی بالا و تربیت پزشکان و متخصصان عالی رتبه دست یابد و هم اکنون نیز فارغ‌التحصیلان مدارس بروجن در خارج از استان و کشور به عنوان اساتید طراز اول مشغول خدمت هستند. علاوه بر آن در زمینه شعر و هنر نیز سرآمد بوده و از شعرا و استادان بنامی برخوردار است
این شهر دارای محله‌های بسیاری هست که برخی از آنها بسیار قدیمی و همراه با بافت سنتی می‌باشند. تعدادی از محله‌های قدیمی هنوز به همین نام پا برجای می‌باشند. برخی از محله‌های قدیم و جدید بروجن چنین نام دارند:
محله ها:
اردوبار
پاسداران
پایین
تولا کاردونی (باغ ملی)
چهارصد دستگاه
سنگ سلف
شهدا
شهید باهنر
شهید رجایی
طوس
کاروان (قلعه نجاری)
کوی امام
گودال سیاسرد
محله نو (ظلم آباد)
مکتب خانه
فاطمیه
صادقیه
منبع: وبگاه ویکی پدیا
اگردل به صحرا به گل داده ایم